Hansahuis, Antwerpen

Het impressionante Hansahuis aan de Antwerpse kaaien is in feite een kantoorcomplex dat in verschillende fasen tot stand gekomen is en het gevolg is van grootschalige stedenbouwkundige wijzigingen in het stadscentrum. Tijdens de Franse overheersing besliste Napoleon dat de Scheldekaaien dienden rechtgetrokken te worden om verzanding van de Schelde tegen te gaan. De oorspronkelijke kaaien met hun middeleeuwse bebouwing werden toen grotendeels verwijderd, met als gevolg dat het water vanaf toen dichter bij de Grote Markt kwam te liggen aangezien de Suikerrui ingekort werd. De nieuwe kaaien kregen een nieuwe 19e-eeuwse bebouwing, met zeer monotone uniforme gevelpartijen. Tijdens het laatste kwart van de 19e eeuw werden de kaaien echter opnieuw aangepast, waardoor deze nieuwe bebouwing ook verdween en de Schelde zijn huidige verloop kreeg. Deze kaalslag betekende dat er een zeer grote bebouwbare oppervlakte vlak bij het centrum vrijgekomen was, waarop al snel zeer prestigieuze panden met uitzicht over het water tot stand kwamen.

Een van deze percelen werd in 1897 opgekocht door de Duitse Wilhelm Von Mallinckrodt om een kantoorgebouw voor zijn bedrijf te laten op trekken. Voor WO I had Antwerpen namelijk een zeer grote Duitse kolonie, grotendeels bestaande uit welgestelde handelaarsfamilies. Hij nam hiervoor architect Hertogs aan, de meest bekende architect in het Antwerpse in die tijd, welke een zeer fraai beaux-arts gebouw met hoektorens voorzag. Wanneer enkele jaren later de Suikerrui verbreed werd door een bouwblok te slopen, zag Von Mallinckrodt zijn kans om het gebouw verder uit te breiden langs de Suikerrui. Iets daarvoor was namelijk het Hanzehuis afgebrand op het Eilandje (waar nu het MAS staat) en hij wilde een nieuw Hanzehuis laten optrekken. Hertogs werd opnieuw aangesteld en hij maakte een indrukwekkend ontwerp waarbij het reeds bestaande gebouw elegant ingepast werd. Er werden zelfs verschillende monumentale bronzen beelden voorzien om de gevels te decoreren. Deze stellen allegorieën voor van onder meer de handel en verschillende rivieren. De beelden werden gemaakt door de beroemde Brusselse kunstenaar Lambeaux, waarvan in Antwerpen de Brabofontein op de Grote Markt wellicht zijn bekendste werk is.

Het complex kreeg in de loop van de jaren 1960 echter heel wat beeldbepalende wijzingen te verwerken. Zo werd onder meer het fraaie dakenspel van het oorspronkelijke gebouw gesloopt en vervangen door een extra bouwlaag en werden alle originele ramen, waaronder ook de mooie winkelpuien, vervangen door nieuwe modellen. De huidige eigenaars wensen de gevels terug tot hun recht te laten komen en vroegen daarom Archivaria om uit te zoeken welke wijzigingen er zich door de jaren heen hebben voorgedaan, zodat de storende wijzigingen kunnen ongedaan gemaakt worden en welke verdwenen elementen op welke manier dienen gereconstrueerd te worden.